Γυναικείες προσωπικότητες στον επιχειρηματικό κλάδο

Της Βασιλικής Χονδροδήμου

Η άνθηση του φεμινιστικού κινήματος στη Δύση κατά τη δεκαετία του `60, οδήγησε στην καθιέρωση της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας από τον ΟΗΕ το 1977. Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας γιορτάζεται κάθε χρόνο – σε κάποιες χώρες μάλιστα αποτελεί ημέρα αργίας – στις 8 Μαρτίου, αποτελώντας μια ευκαιρία για την προώθηση της ισότητας των δύο φύλων.

Με αφορμή την ημέρα αυτή και χωρίς να αμφισβητείται η σπουδαιότητά της, θα πρέπει να τονίσουμε ότι οι αξίες που πρεσβεύει πρέπει να τιμούνται και να εφαρμόζονται καθημερινά στο σπίτι, στην κοινωνία και στους χώρους εργασίας. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο φιλοξενούμε σήμερα στο Techmail γυναικείες προσωπικότητες του κλάδου της τεχνολογίας που έχουν αποδείξει πως δεν είναι δεδομένο ότι ο συγκεκριμένος κλάδος είναι ανδροκρατούμενος. Τους ζητήσαμε λοιπόν να μας πουν τη γνώμη τους για τη θέση της γυναίκας στον χώρο της επιχειρηματικότητας εν γένει, για τις προκλήσεις που συναντούν και τις δυσκολίες που καλούνται να ξεπεράσουν καθημερινά, σύμφωνα με  τις εμπειρίες που έχουν αναπτύξει ως στελέχη από τη μακροχρόνια πορεία  τους ως στελέχη.

Έλενα Πρασσάκη, Marketing & Communications Manager, Netacad, Digital Skills Program

Development Manager, Cisco, Greece-Cyprus-Malta

«Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας αποτελεί μια αφορμή περισυλλογής, η οποία παράλληλα, μπορεί να λειτουργήσει ως ένα σημείο σκέψης και εμβάθυνσης στην προοπτική διαμόρφωσης ενός καλύτερου αύριο για τις επόμενες γενιές γυναικών. Αναμφίβολα, όλα αυτά τα χρόνια η θέση της γυναίκας έχει επαναπροσδιοριστεί, ειδικά στον χώρο της επιχειρηματικότητας. Παρά το γεγονός αυτό, οι γυναίκες συνεχίζουν να συναντούν σημαντικές δυσκολίες στην προσπάθεια ένταξης τόσο στην αγορά εργασίας, όσο και της συμμετοχής τους σε θέσεις ευθύνης είτε αυτές αφορούν στην πολιτική, τα δημόσια αξιώματα, ή ακόμη και στην ηγεσία επιχειρήσεων. Σε μια περίοδο λοιπόν, που γίνεται σαφής η παραδοχή της σπουδαιότητας της συμμετοχής της γυναίκας στο επιχειρηματικό και πολιτικό γίγνεσθαι, θα πρέπει να προχωρήσουμε από τη θεωρία στην πράξη.

Ειδικότερα, το ποσοστό διείσδυσης των γυναικών στις ανώτατες βαθμίδες διοίκησης των ελληνικών επιχειρήσεων υστερεί σημαντικά σε σχέση με το αντίστοιχο ποσοστό των ανδρών.

Η ελληνική νομοθεσία από το 2020 προβλέπει ότι τουλάχιστον το 25% των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου των εισηγμένων στο χρηματιστήριο εταιρειών οφείλει να αποτελείται από γυναίκες. Πρόκειται για ένα σημαντικό βήμα για την προώθηση των γυναικών σε θέσεις ευθύνης, ωστόσο θα πρέπει να πλαισιωθεί και από άλλες παρεμβάσεις. Η συμβολική τοποθέτηση δεν είναι αυτοσκοπός, στόχος είναι να υπάρξει η κατάλληλη προετοιμασία και υποστήριξη ικανών και καταρτισμένων γυναικών προκειμένου να καταλάβουν επιτελικές θέσεις και να συμμετάσχουν σε Διοικητικά Συμβούλια.

Στην επαγγελματική μου πορεία, έχω πεισθεί ότι η πλήρης αλλαγή θα έρθει όταν κατανοήσουμε πως προτεραιότητά μας θα πρέπει να είναι η ουσιαστική ισότητα ευκαιριών αποκλειστικά βάσει αξιοκρατικών κριτηρίων και με μέτρα θετικής δράσης όπου απαιτείται, χωρίς διακρίσεις ή προκαταλήψεις. Ενστερνιζόμαστε λοιπόν, όλες τις διαφορές που βασίζονται σε γεωγραφικά και δημογραφικά χαρακτηριστικά και ταυτότητες και πιστεύουμε εδραιωμένα ότι η διαφορετικότητα εμπλουτίζει τις προοπτικές μας, βελτιώνει τις επιδόσεις μας και προάγει την ευημερία μας. Με αυτόν τον τρόπο θα ενισχυθεί η ισότητα. Άλλωστε, στη Cisco θεωρούμε ότι όλοι είμαστε διαφορετικοί, όλοι έχουμε διαφορετικές δυνάμεις και αυτή είναι η ειδοποιός διαφορά που τελικά μας ενώνει και μας δημιουργεί την προοπτική ενός ουσιαστικά συμπεριληπτικού μέλλοντος».

Στέλλα Τσίτσουλα, Manager Director, RED communications

«Είναι πάρα πολύ σημαντικό να τοποθετούνται και γυναίκες σε διευθυντικές θέσεις, και να δημιουργείται έτσι ένα περιβάλλον στο οποίο δεν υπάρχει διαφοροποίηση που αφορά στο φύλο. Το 2021 σύμφωνα με έρευνες είχαμε αύξηση πάνω από 30%, ενώ και φέτος ευελπιστώ στα ίδια θετικά αποτελέσματα. Ευτυχώς βλέπουμε το ποσοστό των γυναικών που βρίσκονται σε υψηλόβαθμες θέσεις να αυξάνεται τόσο στην Ελλάδα, όσο και παγκοσμίως.

Ακόμη και σήμερα ότι οι γυναίκες που βρίσκονται σε διευθυντικές θέσεις, έχουν φτάσει εκεί με μεγαλύτερη δυσκολία σε σύγκριση με τους άντρες. Είναι σημαντικό να υπάρχει όμως ίση εκπροσώπηση των φύλων στο εργασιακό περιβάλλον. Η ισότιμη πρόσβασή τους στην απασχόληση και την επιχειρηματική δραστηριότητα είναι απαραίτητα στοιχεία για την αυτονομία και την εξέλιξή τους.

Σήμερα οι γυναίκες σε ένα μεγάλο ποσοστό στον κόσμο έχουν ισότιμη πρόσβαση στη μόρφωση. Παρόλα αυτά υπάρχουν ακόμη χώρες όπου αυτό δεν ισχύει. Επιπλέον υπάρχουν ακόμη επαγγέλματα, ή και ολόκληροι επαγγελματικοί κλάδοι τους οποίους οι γυναίκες «αγγίζουν» και αυτό γιατί έχουν καθιερωθεί ως ανδρικοί. Το επάγγελμα δεν έχει φύλο και αυτό είναι κάτι στο οποίο θα πρέπει να εστιάσουν οι επιχειρήσεις αλλά και το ίδιο το κράτος. Βλέπουμε επίσης ότι υφίσταται ακόμη η μισθολογική ανισότητα σε θέσεις κλειδιά όταν συγκρίνουμε τους μισθούς ανδρών και γυναικών. Ένα στοιχείο που επίσης αποτελεί τροχοπέδη, είναι η άνιση πρόσβαση στα χρηματοδοτικά εργαλεία. Τέλος ιδιαίτερα οι γυναίκες-μητέρες έχουν περιορισμένη βοήθεια από την πολιτεία σε ότι αφορά στη διαχείριση των οικογενειακών υποχρεώσεων.

Να σημειώσω ότι για υπάρξει μία ισορροπία σε μία ηγετική ομάδα μιας επιχείρησης ή και ενός οργανισμού, είναι σημαντικό να αξιοποιούνται οι δεξιότητες, οι ικανότητες και τα δυνατά σημεία και των δύο φύλων. Η αρχή της αλλαγής πρέπει να γίνει από τις ίδιες τις γυναίκες που πρέπει να πιστέψουν στην αξία και τη δύναμή τους. Με την ενίσχυση των δεξιοτήτων και την κατάλληλη ενδυνάμωση, αλλά και υποστήριξη μπορούν να γίνουν άλματα. Σίγουρα μία γυναίκα πρέπει πολλές φορές να ισορροπήσει μεταξύ οικογένειας και εργασίας. Αν εξαλειφθούν οι διακρίσεις κατά των γυναικών στην εργασία, τότε σίγουρα θα έχουμε κάνει ένα τεράστιο βήμα μπροστά, ως κοινωνία».

Βαρβάρα Ταχταρίδου, Ιδιοκτήτρια της Mega Sprint Guard

«Ξεκίνησα την επιχειρηματική μου δραστηριότητα το 1994 ως η πρώτη γυναίκα, ιδιοκτήτρια εταιρείας στον χώρο των υπηρεσιών ασφαλείας στην χώρα. Ένας κλάδος που ακόμα, αν και πλέον υπάρχουν γυναίκες που επιχειρούν στον κλάδο, θεωρείται ανδροκρατούμενος, τόσο στην επιχειρηματικότητα όσο και στα διευθυντικά στελέχη.

Ο χώρος της επιχειρηματικότητας, στην Ελλάδα, πριν από το 1990 απέκλειε τον γυναικείο πληθυσμό, με μερικές εξαιρέσεις. Από το 1990 και μετά ο κλάδος δεν έχει πλέον κλεισμένες θύρες στις γυναίκες και υπάρχουν ευκαιρίες. Παρόλα ταύτα, οι υψηλόβαθμες θέσεις ως επί το πλείστον είναι κατειλημμένες από άνδρες και οι γυναίκες εξακολουθούν να υποεκπροσωπούνται σε βασικούς παραγωγικούς τομείς.

Σαφώς, ακόμα και σήμερα δεν υπάρχει η ίδια ευκολία ή ίσες ευκαιρίες και για τα δύο φύλλα. Υπάρχουν στερεότυπα και προκαταλήψεις παλαιών δεκαετιών. Αν και πιστεύω ότι πρέπει να δίνονται  ίσες ευκαιρίες σε όλους, αυτό που μετράει για μια επιχείρηση είναι το αποτέλεσμα και όχι το φύλλο και ευτυχώς βλέπω ότι στις νέες επιχειρήσεις δίνονται ίσες ευκαιρίες.

Σίγουρα υπάρχει μεγάλη καχυποψία και αμφισβήτηση απέναντι στις ικανότητες των γυναικών. Επίσης ένα μεγάλο εμπόδιο είναι η απόκλιση στις απολαβές, δηλαδή για την ίδια θέση ένας άνδρας έχει μεγαλύτερο μισθό απ’ ό, τι έχει μια γυναίκα για την ίδια θέση ακριβώς.

Θα πρέπει, αντιλήψεις περασμένων δεκαετιών σχετικά με τη θέση και τις ικανότητες των γυναικών να εξαλειφθούν. Οι γυναίκες πλέον έχουν αποδείξει τις ικανότητές τους και θα πρέπει να έχουν, όπως όλοι οι άνθρωποι, ίσες ευκαιρίες επιχειρηματικότητας. Σίγουρα η προσπάθεια που γίνεται μέσα από διάφορους οργανισμούς και προγράμματα στην ενίσχυση της γυναικείας επιχειρηματικότητας βοηθάει προς αυτό τον σκοπό».

Ντέμυ Κυριαζή, CEO, Orthology LTD

«Η αλήθεια είναι πως παρότι οι γυναίκες αποτελούν το 50% του παγκόσμιου πληθυσμού, δεν ισχύει το ίδιο και για τις υψηλόβαθμες θέσεις των επιχειρήσεων. Παρότι βρισκόμαστε στο 2022, οι γυναίκες εξακολουθούν να αποτελούν μικρότερο ποσοστό στον τομέα τεχνολογιών της Πληροφορικής, αλλά διαφαίνεται ότι αυτό αλλάζει σταδιακά.

Ο κλάδος μας στερεοτυπικά στελεχώνεται από άνδρες κυρίως. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι γυναίκες να πρέπει να καταβάλουν μεγαλύτερη προσπάθεια, ώστε να εδραιωθούν ή/και να επιλεχθούν. Αυτό όμως αλλάζει καθώς οι σημερινές γυναίκες ολοένα και περισσότερο σπουδάζουν και ασχολούνται με την τεχνολογία.

Ο κύριος λόγος για τον μικρό αριθμό γυναικών στην τεχνολογία οφείλεται στην έλλειψη υποδειγματικών ρόλων για τις γυναίκες που απορρέει κυρίως από το στερεότυπο γύλου των αγοριών “που είναι καλύτερα στην επιστήμη και τα μαθηματικά”. Σύμφωνα με τις γυναίκες που εργάζονται στο Silicon Valey, όπου τα τρία τέταρτα του ανθρώπινου δυναμικού είναι άνδρες, οι γυναίκες αποθαρρύνονται από την ανάληψη θέσεων εργασίας στην τεχνολογία λόγω της τεχνολογικής κουλτούρας “brogrammer” που “αγοράζεται” από πανεπιστημιουπόλεις.

Άλλος λόγος για την ύπαρξη μικρού ποσοστού γυναικών στην τεχνολογία οφείλεται στην έλλειψη ταλέντου. Τα στοιχεία δείχνουν ότι λιγότερες γυναίκες σπουδάζουν στο πανεπιστήμιο θέματα βασισμένα στην τεχνολογία που σημαίνει ότι οι εργοδότες έχουν λιγότερες γυναίκες για να επιλέξουν κατά την πρόσληψη. Ο λόγος γι’ αυτό μπορεί να μειώσει την έλλειψη γυναικείων προτύπων στην τεχνολογική βιομηχανία για τα νεαρά κορίτσια που θέλουν να ακολουθήσουν τα βήματά τους και να μελετήσουν αυτά τα θέματα.

Αρχικά να πούμε πως η ποικιλομορφία των φύλων είναι πάντα επωφελής για κάθε εταιρεία, ακόμη και στον τομέα της τεχνολογίας. Είναι ζωτικής σημασίας να υπάρχει gender diversity στο ανθρώπινο δυναμικό όσον αφορά στην ανταλλαγή ιδεών, ηγεσίας και δημιουργικότητας για νέα έργα.

Αυτό που θα πρέπει να αλλάξει κυρίως είναι η πεποίθηση πως οι γυναίκες δεν μπορούν να “υποστηρίξουν” και να αντεπεξέλθουν στις προκλήσεις και τις απαιτήσεις που μπορεί να έχει μία θέση, υψηλόβαθμη και μη, στον κλάδο της τεχνολογίας».

Μαίρη Πετρίδη, Accountant & Development Manager, New Security

«Η 8η Μαρτίου είναι μία υπενθύμιση ενός πολυετούς, δυναμικού αγώνα ενάντια στην ανισότητα των δύο φύλων, και έχει μια μακρά ιστορία, συνδεδεμένη με τους αγώνες των γυναικών, που αποτελούν πρότυπα και βοηθούν στην ενδυνάμωση άλλων γυναικών. Γυναικών που βίωσαν και βιώνουν δυσκολίες, που έχασαν ίσως την ταυτότητά τους, την πίστη τους στις ικανότητές τους και τη δύναμή τους. Το “Δύναμη, γένους θηλυκού” μας συστήνει γυναίκες καθημερινές, που μέσα από τη δουλειά και τη θέση τους βοηθούν να ενδυναμωθούν άλλες γυναίκες, αλλά και πώς μέσα από αυτή τη διαδικασία γίνονται και οι ίδιες δυνατότερες.

Η δυσκολία έγκειται στο ότι η γυναίκα καλείται να συνδυάσει αρμονικά την εργασία με τον αυξημένο ρόλο που έχει στην οικογένεια.

Ο χρόνος λοιπόν είναι σημαντικός και λειτουργεί ανασταλτικά στο να παρακολουθήσουν και να ανταποκριθούν εγκαίρως οι γυναίκες στις εξελίξεις που καθιστούν ανταγωνιστική μια επιχείρηση.

Το να επιθυμεί μια γυναίκα να κάνει καριέρα είναι εξαιρετικά πιο δύσκολο από το να το επιθυμεί ένας άνδρας.

Η καριέρα απαιτεί αφοσίωση, εξαντλητικά ωράρια, συγκέντρωση, πόρους και διαχείριση της καθημερινότητας. Επομένως οι μεγαλύτερες δυσκολίες αντικειμενικά εστιάζονται στις γυναίκες που στοχεύουν ψηλά σε θέσεις μεγάλης ευθύνης.

Πολλοί εργοδότες πιστεύουν ακόμα ότι οι γυναίκες δεν μπορούν να αφοσιωθούν στην επιχείρηση και να αφιερώσουν τον χρόνο και την ενέργεια που απαιτείται στον ίδιο βαθμό με τους άνδρες λόγω οικογενειακών υποχρεώσεων.

Η ισότητα των φύλων είναι μέσο επαναπροσδιορισμού και δύναμη αλλαγής που θα αποβεί προς όφελος όλων. Είναι ώρα να σταματήσουμε να προσπαθούμε να αλλάξουμε τις γυναίκες και να αρχίσουμε να αλλάζουμε τα συστήματα που τις εμποδίζουν να πετύχουν αυτά που μπορούν.

Η δυναμική παρουσία των γυναικών επιβεβαιώνεται σε όλους τους τομείς και στον τομέα της ασφάλειας.

Συμπορευόμαστε και εμείς στους αγώνες για το σύγχρονο και προοδευτικό που αξίζει η ζωή τους, για την πραγματική ισοτιμία και χειραφέτησή τους».

Τεύχος 29